Inleiding
Creativiteit betekent vrij zijn en op school en door onze ouders worden we al jong geacht een fijne motoriek te hebben en binnen de lijntjes te kleuren. Kinderen die om een bepaalde reden niet naar een beoogd resultaat toe kunnen werken krijgen te horen dat ze beter iets anders kunnen doen; iets waar ze wél goed in zijn of wat nuttig is. Je bent afgekeurd! Het plezier van het creëren wordt ontnomen en daar kunnen we ons hele leven last van hebben.

Je kunt je misschien voorstellen hoe vaak je met een dergelijke situatie te maken hebt wanneer je de pech hebt dat je niet (goed) ziet. Je moet dan wel erg sterk in je schoenen staan om geen ontzettend grote deuk in je zelfvertrouwen te krijgen of in je schulp te kruipen. In deze maatschappij moet je vechten om je plekje te veroveren, dus je kunt je afvragen wie er nu beperkt is: de mensen die anders in het leven staan óf de mensen die niet weten hoe daarmee om te gaan?!

Met de juiste benadering is creativiteit goed voor het zelfvertrouwen!
Het kunsteducatieve aanbod van Studio Xplo is gebaseerd op het idee dat ieder mens zich moet kunnen ontwikkelen als een zelfstandig individu met een eigen verstand, belevingswereld en fysieke (on)mogelijkheden. Door vrij te kunnen kijken vanuit een persoonlijke beleving kan er een ontwikkeling plaatsvinden en kunnen er mooie dingen ontstaan en gecreëerd worden. Kunstenaar Jofke van Loon is de kracht achter Studio Xplo. Zij ziet zelfs mogelijkheden in de beperking. Ook wie denkt dat tekenen of schilderen niet voor hem of haar is weg gelegd, maar het wel zou willen proberen, kan deze uitdaging aangaan bij Studio Xplo in Tilburg.

Non-visueel kijken
Jofke werkt al jaren samen met mensen met een visuele beperking.
Omdat onze maatschappij enorm visueel is ingesteld, fascineert het haar hoe de wereld wordt bekeken door iemand die (bijna) niets ziet.
Stel je maar eens voor dat je geen visueel geheugen hebt: geen herinneringen van beelden, kleuren en licht-donker contrast. Dat kunnen de meesten niet, want als we ergens aan denken zien we meteen beelden in ons hoofd.

  • Wat betekent diepte als er geen diepte voor je bestaat, omdat je je maar op één plaats tegelijk kunt begeven en jouw omgeving niet verder reikt dan je armen lang zijn?
  • Wat betekent kleur als je dit nooit hebt kunnen waarnemen?
  • Wat betekent licht of schaduw als je altijd in het donker leeft?
  • Wat is je indruk van een ruimte als je het moet doen met de geluiden en geuren om je heen?

Laten we eens stilstaan bij deze unieke belevingswereld en leren hoe we hiermee om kunnen gaan en er wijzer van kunnen worden. En vooral ook hoe we deze mensen inzicht kunnen geven in onze visuele wereld, zodat zij niet onwetend zijn en geïsoleerd raken. Laten we van elkaar leren!

De training Je zintuigen als inspiratie

Voel je je aangesproken door wat je net gelezen hebt?
Dan is de 1,5 daagse belevingsgerichte training die Jofke heeft ontwikkeld, vast iets voor jou en je collega’s.
Het eerste dagdeel ga je samen aan de slag met verschillende creatieve oefeningen waarbij je je verplaatst in de ander en automatisch ook wordt geconfronteerd met je eigen communicatieve vaardigheden. Er wordt ingegaan op de semiotiek (leer van de tekens) waarbij we al onze zintuigen kunnen inzetten om te komen tot handige oplossingen.

Jofke schreef het boek Je zintuigen als inspiratie en ontwikkelde het Taktila® kleurenvoelsysteem met een bijbehorende methode. Hiermee worden visuele aspecten uitgelegd door voelbare illustraties. De tweede dag van de training maak je kennis met praktische oplossingen die Taktila® biedt en ga je werken met deze methode.

Voor meer informatie kun je de flyer van de training downloaden en kijken op StudioXplo.nl.

Stephanie de Bonth vertelt over haar ervaringen met de training

‘Onlangs heb ik de training Je zintuigen als inspiratie gevolgd bij kunstenares Jofke van Loon. Deze is in eerste instantie bestemd voor hulpverleners en betrokkenen van mensen met een visuele beperking. Samengevat bestond de training uit drie dagdelen:

Middag dag 1: kennis maken, praktijkervaringen delen, korte lezing door Jofke,
3 creatieve communicatieopdrachten en tussentijds reflecteren.
Ochtend dag 2: introductie en inwijding Taktila methode®.
Middag dag 2: schilderworkshop op de tast door middel van een rollenspel als begeleider en cliënt. We mochten beide rollen beleven.

Het viel me op dat Jofke mensen op een enthousiaste manier begeleidt en grenzen weet aan te geven op een manier dat je erbij stil gaat staan. Ze kan mensen goed overtuigen met haar woorden, voorbeelden en opdrachten. De training was erg indrukwekkend.
Ik merkte dat ik vanaf het moment dat mijn zicht verdween door het gebruik van een blinddoek, direct alles op het gehoor en vooral op de tast ging doen. Ik ging ‘zien’ via mijn handen, vingers en vooral ook vingertoppen. Zoals bij het glas thee dat ik langs de rand van de tafel plaatste. Als ik wilde drinken, hoefde ik dan alleen nog maar met mijn hand en vingers langs de rand te glijden en kon zo gemakkelijk naar mijn glas reiken. De eerder genoemde lichaamsdelen gingen nauwkeurig afstemmen met mijn hersenen om steeds het juiste zo goed mogelijk te laten gebeuren.

Het was zeer interessant om blindelings een kunstwerk te produceren. Toen op het einde de blinddoek afgedaan werd, bleek het resultaat niet geheel te zijn zoals ik het van tevoren in gedachten had. Dat is dus het stukje ‘loslaten’. Als je slechtziend of geheel blind bent, heb je niet de volledige controle en dat is een leermoment. Je leert dat als je loslaat, het nog steeds goed is. Mijn kunstwerk was goed zoals het was. Het heeft geleid tot spectaculaire verrassingen.
Tijdens de training werd er serieus gewerkt en er was ook lol en humor – mooie momenten. Het was een leuke en uiterst leerzame training.
Als ik er nu op terugkijk, dan toon ik mezelf dankbaar dat ik kan zien. Ik besef nu dat zicht heel belangrijk is en dat leven zonder zicht ook mogelijk is – het gaat dan op een iets andere manier die ook gewoon goed is en vreugde kan geven. Ik heb nu meer respect voor mensen met een visuele beperking en hoe zij hun zaken in het dagelijkse leven aanpakken,’ Stephanie de Bont – augustus 2015

Uitnodiging Taktila® Take Off
Kom zondagmiddag 17 januari 2016 vrijblijvend kennismaken met Taktila® en haar mogelijkheden?
Klik hier voor meer informatie over de gratis Taktila Take Off in Tilburg.

Inschrijven training
Schrijf je in voor de inspirerende tweedaagse creatieve communicatietraining en ontvang het boek Je zintuigen als inspiratie in je brievenbus.
Kijk hier voor een training bij je in de buurt of informeer wat de mogelijkheden zijn voor deze belevingsgerichte training bij Studio Xplo in Tilburg óf op locatie. Mail naar info@Taktila.com of bel 013- 544 08 11.

  • Lees het artikel over de artistieke waarde van non-visuele kunstbeleving en Taktila®.

2 reacties

  1. Beste,
    Ik ben al reeds 10 jaar slecht ziende en Ik vraag me af, waarom men om de kleuren te laten voelen.
    Jullie de materiaal keuze al zo dik is.
    Ik had eigelijk verwacht dat het vlakker zou zijn. Zodat men eventueel ook afbeeldingen in boeken kan maken.
    Ik had gedacht aan vlakken met kleine relief de ene groffer dan de andere.
    Bv korrel grote zoals schuurpaier, gollfjes , stipjes en alle andere relief bedrukking..
    Ik hoop dat je aan deze emeil iets hebt!
    Ik zelf ben dit jaar begonnen met keramiek, en moet binnen x jaren een kunstuwerk maken. En ik had gedacht ies voor blinden te kunnen maken. Een kunstwerk dat volledig gelezen kan worden door blinden, kleur en vorm. Daardoor heb ik even gereageerd.
    Met vriendelijke groeten Erik.

    • Beste Erik,

      Dank je voor je bericht. Leuk dat je ook creatief bezig bent.
      We hebben niet zomaar structuren gekoppeld aan een aantal kleuren, maar de visuele eigenschappen van 15 kleuren vertaald naar voelbare eigenschappen.
      Zo is het warme visuele effect van kleuren als rood en oranje te voelen in de daarvoor gekozen stof.
      Het stralende grensvervagende karakter van de kleur geel is te voelen door de harige structuur die we voor geel kozen.
      En ook het koele wijkende van de kleur blauw is te voelen.
      De mengkleuren zitten qua structuur ook tussen de kleuren in waar ze van gemaakt zijn. Je voelt dus dat oranje tussen primair rood en geel in zit.
      Ik hoop dat je het een beetje kunt volgen, want het behoeft eigenlijk meer introductie dan een paar woorden.

      Misschien dat Taktila je in de toekomst kan helpen bij het toegankelijk maken van je kunstwerk voor blinde mensen.
      Het wordt al toegepast op deze manier: Marja van Oers bijvoorbeeld, een van de kubeskunstenaars exposeert van 17 november tot 5 december in het Van Abbemuseum in Eindhoven en heeft Taktila toegepast in haar werk.
      Misschien kan haar werk je inspireren.

      Groetjes, Jofke

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn aangegeven met *

Plaats reactie