‘Afgelopen maanden ontving ik veel opdrachten om tekeningen en schilderijen te maken. De meeste opdrachten waren duidelijk en simpel: ik wil een tekening van die kerk of een geschilderd portret van die personen. Ik toverde mijn technische vaardigheden uit de kast en vlot was er een geslaagd resultaat op papier of doek.

Bij het krijgen van de open opdracht een persoonlijk abstract schilderij te maken ging het minder makkelijk. Ik wil jullie graag meenemen in dat proces.

Abstract betekent ‘niet naar de waarneembare werkelijkheid’. Dat kan dus alles zijn, maar niets wat er al is. Ik wilde me daarbij met mijn gevoel op de opdrachtgevers afstemmen en intuïtief te werk gaan. De laatste opdrachten gingen erg gemakkelijk, dus ik dacht: ‘dit doe ik ook even’. Ik zal je vertellen hoe het denken mij steeds verder afbracht van de kern.

 

Ik zette Opus 1: Nr 24 Caprice in A minor van Paganini op en liet me meevoeren door de muziek. Binnen no time stond er wat op doek, lekker los met beweging geschilderd. Toen DACHT ik: ik maak dit voor twee bijna blinde mensen, dus laat ik op gevoel met mijn vingers verder gaan. Ik gooide nog wat verf op het doek en ging er met mijn vingers doorheen. Het schilderij ging steeds voller zitten met verf, terug kun je dan niet meer. Ik liet de verf vloeien, zodat er druipers ontstonden. Er gebeurde van alles; eigenlijk veel te veel. Het schilderij was ‘dichtgetimmerd’.

 

Toen ik er de volgende dag met een frisse blik naar keek, besloot ik bovenin ruimte te creëren door tussenruimten wit te schilderen. Omdat ik inspiratiefilmpjes aan het maken was voor mijn cursisten, zette ik de videocamera op een statief en maakte een demonstratiefilmpje. Lees je wat er gebeurt? Ik raakte steeds verder af van het afstemmen op de opdrachtgevers. ‘Ik ben met allerlei dingen bezig, maar waar ging het nou eigenlijk om?’

’s Avonds maakte ik thuis een tekening waarbij ik met mijn ogen dicht met houtskool mijn emoties op een 2 meter groot papier vertaalde.

 

 

De volgende dag kocht ik een nieuw doek voor de klant.
Ik kwam op het idee om op het eerste doek een stekker te schilderen als symbool voor de zoektocht naar connectie en ging daar spontaan strakke vlakken omheen schilderen, in twee kleuren die terugkwamen in het schilderij. Het schilderij kreeg betekenis voor mij, maar was niet wat het moest zijn voor de klant.

 

 

Ik pakte de kleuren verf die passen in het interieur van de klant, sloot mijn ogen en ging voor het nieuwe witte doek staan. Het was spannend. Ik voelde in mijn lichaam en schilderde blindelings met donkerbruin lijnen op het doek waarbij ik de sensatie in mijn lichaam volgde. Bij het openen van mijn ogen werd ik blij, het raakte de essentie. Ik deed een stap terug, keek een tijd naar het werk en besloot links een mosgroen vlak te schilderen met verdunde verf. De verf ging lopen en de druppels creëerden speelse lijnen op het witte canvas.

 

 

Zoals je bij het eerste schilderij hebt gemerkt; ik weet hoe snel een schilderij dichtgetimmerd kan zijn, dus ik deed weer een stap achteruit en besloot na een tijdje rechts van het midden een transparant roodbruin vlak te schilderen. Met diezelfde kleur schilderde ik met mijn ogen dicht een vorm aan de bovenkant en besloot even later links nog een vlak in die kleur te schilderen. Alles ging heel erg met beleid.

 

 

Eigenlijk vond ik het schilderij al goed, maar denkende aan de klant wilde ik nog wat kleur en beweging toevoegen en schilderde onderaan een goud met wit vlak en krioelende donkerbruine lijnen op het roodbruine vlak links. Alles wat ik daarna nog zou toevoegen zou afbreuk doen aan het schilderij, dus ik was klaar.

 

 

Soms moet je nou eenmaal iets loslaten en opnieuw beginnen. De vormen en de ruimte waarin de vormen zich bevinden geven ruimte voor interpretatie. Dat is het mooie van abstract werk,’ Jofke