Code Eigen regie & Zelfredzaamheid

Deze code wordt toegepast bij en uitgelegd door Studio Xplo in Tilburg, versie juli 2025

Bij Studio Xplo geloven we dat ieder individu, ongeacht achtergrond of beperking, de mogelijkheid moet hebben om zelfstandig keuzes te maken en regie te voeren over zijn of haar creatieve proces, de mobiliteit en de sociale interactie naar behoefte. Onze dagbesteding is erop gericht om deelnemers te ondersteunen in hun persoonlijke ontwikkeling, met respect voor hun eigen tempo en behoeften. Daarbij schreven we deze code ‘Eigen regie en Zelfredzaamheid’ aansluitend op onze Code diversiteit & Inclusie en in lijn met Studio Xplo’s visie met betrekking tot sociale interactie, communicatie en omgangsvormen.

Bij Studio Xplo staat de mens centraal. We zien ieder individu als volwaardig, met unieke talenten, wensen en mogelijkheden. Onze dagbesteding biedt een creatieve en veilige omgeving waar deelnemers zelf de regie mogen nemen over hun proces én de manier waarop zij zich bewegen in het atelier – fysiek, sociaal en mentaal.

Wat is het verschil tussen eigen regie en zelfredzaamheid?

Eigen regie gaat om de volgende vier aspecten:
Uitgaan van het positieve:

Wat kan ik wel?
Waar ligt mijn kracht?
Hoe kan ik meer inzicht krijgen in mijn eigen drijfveren en situatie?
Op welke gebieden gaat het goed?

Zelfredzaamheid betekent letterlijk: jezelf kunnen redden.
Zelfredzaamheid is hoe goed mensen zich kunnen redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning en zorg. Wij willen in het atelier mensen geen zaken uit handen nemen die ze prima zelf kunnen. Ons uitgangspunt is een menswaardige benadering en geen betutteling.

1. Creatieve autonomie en persoonlijke keuzes

We stimuleren deelnemers om hun eigen pad te volgen, zowel inhoudelijk als procesmatig.

Zij kiezen zelf hun materialen, werkwijze, onderwerp en tempo.
Wij ondersteunen dit proces door ruimte, aandacht, technieken en feedback aan te reiken, afgestemd op hun behoefte.
Als het moeilijk is om te kiezen doen we suggesties, zodat iedereen de vrijheid en inspiratie heeft om te ontdekken wat het beste bij hen past.

2. Ondersteuning gericht op zelfstandigheid

Zelfredzaamheid betekent voor ons: op je eigen manier en met de juiste ondersteuning je weg kunnen vinden.
Waar nodig koppelen we buddy’s aan deelnemers met bijvoorbeeld een visuele beperking of NAH. Iedere begeleider en stagiair heeft zijn/haar eigen kennis en kwaliteiten die kunnen worden ingebracht.
In het atelier zijn gidslijnen aangebracht en materialen binnen bereik georganiseerd, zodat deelnemers zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren.
Ondersteuning wordt geboden op een manier die de zelfstandigheid bevordert, niet belemmert.

3. Huiskamergevoel en eigen regie

Om een huiskamergevoel te creëren, kun je bij Studio Xplo onbeperkt thee en koffie drinken, kun je ons internet gebruiken en stellen we bijna alles in het atelier voor je beschikbaar. Dat willen we graag zo houden. Daarom willen we je vragen om samen met ons bewust om te gaan met je consumptie en verbruik van de materialen (zie punt 6). Het kan zijn dat er wel eens wat op is. Zodra er tijd en budget voor is, wordt dat meestal weer aangevuld. Maar drink jij graag een specifiek smaakje thee of heb je veel poetspapier nodig? Dan kun je -om niet teleurgesteld te worden- bijvoorbeeld zorgen dat je zelf je eigen thee of koffie achter de hand hebt. We hebben oude lappen stof die als poetslapjes kunnen worden gebruikt bij het schilderen in plaats van overtollig keukenpapier te gebruiken. Soms is iets kapot of werkt iets of iemand niet altijd even optimaal of praktisch in jouw opzicht. Soms heeft iets even geen prioriteit boven andere zaken. Dan is het fijn als je daarvoor begrip hebt en zelf ook een beetje meedenkt en -werkt. Dat bevordert gelijk de eigen regie én het ‘we doen het samengevoel’.

4. Sociale interactie op basis van samenwerking

We gaan uit van sociale interactie op basis van gelijkwaardigheid en respect. Onze deelnemers, begeleiders, buddy’s en stagiaires handelen zoveel mogelijk naar onze richtlijnen en codes. We zijn allemaal mensen. Ook al is het moeilijk voor je: als iets niet fijn is voor je aan iemands manier van communicatie, ben je welkom om dat aan te geven, op een respectvolle manier. Ook de ander kan daarvan leren of tenminste begripvol reageren. We werken dus op basis van samenwerking, niet op basis van controle.

Begeleiders, buddy’s en stagiaires denken mee, ondersteunen en begeleiden, maar geven en ontvangen geen bevelen. Deelnemers en begeleiders geven hun grenzen aan en worden gestimuleerd ook die van anderen te respecteren, zowel van de begeleiders als van de mede deelnemers in het atelier.
Ieders behoefte aan rust of juist verbinding wordt serieus genomen. We proberen samen een atelierklimaat te creëren waarin ruimte is voor stilte én ontmoeting. Wanneer de een meer behoefte heeft aan stilte en een ander aan gezelligheid, zal eenieder zelf uitgenodigd worden te denken in oplossingen hoe hij/zij/hen rekening kan houden met de eigen behoeften en die van de medegebruikers van het atelier. Zo zijn er prikkelarme werkplekken, is er een tuin waarin (met lekker weer) gewerkt kan worden, is er een inpandige stilteruimte, zijn er bordjes ‘Niet storen a.u.b.’ die op de werkplek gezet kan worden, is er het Moodboard waar behoeften op aan gegeven kunnen worden en zijn mensen vrij om mensen oordopjes of een hoofdtelefoon gebruiken om zich (tijdelijk) af te sluiten. Je mag altijd aangeven wanneer iets te veel is. We verwachten dat je dit op een rustige en respectvolle manier doet. We kunnen niet altijd alles aanpassen, we zoeken samen naar oplossingen binnen onze mogelijkheden.

Het moodboard nodigt je uit stil te staan bij wat je nodig hebt en dat met je omgeving communiceren. Als iedereen dat doet, weet je ook van anderen wat zij fijn vinden en kun je daarop anticiperen. Zonder het gebruik te verplichten, willen we wél proberen het moodboard consequent te gebruiken. Er wordt ook op aangegeven wie er beschikbaar zijn om hulp te vragen, zodat je je niet bezwaard hoeft te voelen om iemand aan te spreken (ook als zij met iets anders bezig zijn).

Een handje helpen
Misschien wil je een keer iemand anders in het atelier hulp aanbieden. Dit geeft een positief gevoel bij jezelf én de ander. Het draagt bij aan zingeving en eigenwaarde. Misschien denk je dat je niet direct kunt helpen, maar je zult verstelt staan hoe jouw kwaliteiten, kennis en unieke levenservaring kan bijdragen. Al is het maar door het geven van een compliment, het aanbieden van een kopje koffie, een helpende hand of het voorstellen van het maken van een wandeling samen om elkaar beter te leren kennen. Juist bij de mensen waarbij je dit niet zo geneigd bent te doen kan dit een verrassend effect hebben.

Heldere communicatie en duidelijke kaders
We communiceren op een open en transparante manier.

Deelnemers worden betrokken bij besluitvorming die hen raakt.
We spreken elkaar aan op een positieve manier en zoeken samen naar oplossingen als iets schuurt.
Behoeftes en verwachtingen mogen uitgesproken worden – bij voorkeur in dialoog.
Wie komt via de WMO wordt geacht PGB-vaardig te zijn. Dat betekent dat je je zorgverlener kunt aansturen en grenzen en noden aan kunt geven of een vertegenwoordiger hebt, die dat voor je doet. Het betekent helaas niet dat we tegemoet kunnen komen aan al je noden en grenzen, maar we denken graag mee in oplossingen.
Het atelier is geen therapie-omgeving. We zijn dus geen behandelinstelling. We moeten er rekening mee houden dat het werkbaar blijft voor ons team en veilig voor de groep. Als er geen leerbaarheid is voor wie moeite heeft om deze code na te leven of de draagkracht van ons team overschreden wordt, kan het betekenen dat we de begeleiding van iemand moeten stoppen.

5. Groeien door eigen regie

Het nemen van eigen regie leidt tot groei in zelfvertrouwen, creativiteit en autonomie.
We bieden ruimte voor vallen en opstaan: fouten maken mag. We zijn immers allemaal mensen. Ben zoveel mogelijk geduldig en begripvol naar jezelf en naar anderen. Dat brengt innerlijke rust en dan sta je open om van elkaar te leren.
Evaluaties zijn gericht op reflectie en ontwikkeling, niet op prestatie.

6. Materiaalkosten

Mensen die een cursus volgen of dagbesteding doen bij Studio Xplo betalen een vergoeding per les of dagdeel waaruit we alleen basismaterialen kunnen vergoeden. Daarom nemen velen eigen materialen mee. Om je een idee te geven van wat er van jouw bijdrage betaald wordt, volgt er hieronder een rekensommetje. Aan het eind van iedere les of dagdeel schrijven we je gebruikte materialen op. Aan het eind van de maand wordt er bekeken of je je budget hebt overgeschreven en worden extra kosten gedeclareerd. Maar: we gaan je natuurlijk niet zomaar verrassen met declaraties. Hier kun je de prijslijst downloaden en in het atelier zit een prijslijst in de map waarin we het materiaalverbruik bijhouden. Op deze prijslijst zijn de materialen die gratis zijn voor jou aangegeven. Vóórdat je materialen gebruikt kun je zelf kijken of informeren wat die kosten en beslissen of je daar je budget voor kunt inzetten of dat je er een eigen bijdrage voor over hebt.

Als je wilt weten wat dit specifiek voor jóuw situatie betekent, kun je met Jofke apart gaan zitten om dit te bespreken. Heb je weinig te besteden en wil je toch graag extra materialen kunnen gebruiken, dan kunnen jullie inventariseren of er voor jou regelingen bestaan voor extra ondersteuning.

Een transparant rekensommetje
Iedere €50 die binnenkomt bij Studio Xplo wordt gemiddeld zo besteed:

Belastingdienst: €17,50
Salarissen, stage- en vrijwilligersvergoedingen: €16,25
Huur atelier en overige atelierkosten zoals verzekeringen, websitekosten, marketingkosten, (BHV-) cursussen, licenties, internet en telefonie: €15,00
Koffie, thee, materialen, kantoorbenodigdheden en onvoorziene kosten: €1,25

7. Missie

Door deze code na te leven is en blijft Studio Xplo een plek waar mensen kunnen zijn wie ze zijn. Waar zelfstandigheid wordt gestimuleerd, hulp beschikbaar is als dat nodig is en samenwerking de basis vormt. We blijven samen leren hoe we een omgeving kunnen creëren waarin iedereen in eigen kracht kan floreren. Op ieder niveau.