Code Diversiteit & Inclusie

Code Diversiteit & Inclusie toegepast bij en uitgelegd door atelier Studio Xplo in Tilburg, versie Februari 2025

De code diversiteit en inclusie is een gedragscode van, voor en door de Nederlandse culturele en creatieve sector. Het doel van de code is dat de culturele en creatieve sector de brede diversiteit van de Nederlandse samenleving representeert. Een basisvereiste is dat de sector gelijkwaardig toegankelijk is voor iedereen: als maker, producent, werkende en publiek. Zo wordt de sector van iedereen. Iedereen draagt er op eigen wijze aan bij. Iedereen wordt gewaardeerd, gerespecteerd, gehoord en voelt zich thuis in de sector. De creatieve sector heeft daarbij vijf principes opgesteld aan de hand waarvan een organisatie in de creatieve sector zichzelf kan onderzoeken met betrekking tot toepassing en naleving van de code. In dit document gaan we in op de situatie bij atelier Studio Xplo in Tilburg.

5 principes:

1. Je weet waar je staat ten aanzien van diversiteit en inclusie.
2. Je integreert diversiteit en inclusie in je visie.
3. Je creëert draagvlak binnen je organisatie voor het naleven van de code.
4. Je stelt een plan van aanpak op, gericht op continue verbetering.
5. Je monitort en evalueert naleving van de code en je legt er verantwoording over af.

1 Wat gaat goed en wat kan beter als het gaat om diversiteit en inclusie bij Studio Xplo?

Studio Xplo is een atelier in Tilburg waar op een laagdrempelige manier cursussen tekenen en schilderen worden gegeven en creatieve dagbesteding wordt aangeboden. Voor het aanbieden van dagbesteding heeft eigenaar, docente van Studio Xplo en beeldend kunstenaar: Jofke van Loon, het Kiwa keurmerk, zij is ZZP’er in de zorg (kwaliteitsniveau 6) en geregistreerd bij Registerplein als sociaal werker. Minimaal één keer per jaar wordt het complete dossier van de zzp’er door Kiwa keurmerk getoetst en worden er, met betrekking tot bewijslast maandelijks controles gehouden om er voor te zorgen dat de zzp’er enkel documenten in het dossier heeft die geldig zijn. Het Registerplein beheert veertien beroepsregisters in het sociaal domein. Met een beroepsregister kun je als professional aantonen dat je voldoet aan bepaalde criteria. Het is een bewijs van kwaliteit.

Studio Xplo is in eerste instantie gericht op volwassenen die op zoek zijn naar een creatieve werkomgeving voor persoonlijke, beeldende ontwikkeling en sociale samenkomst. Omdat mensen divers zijn, hebben zij verschillende fascinaties, interessegebieden en doelstellingen. Bij Studio Xplo willen we de deelnemers laten ontdekken waar, in beeldend opzicht, hun fascinaties, interesses liggen en hoe ze daarbij voor zichzelf doelen kunnen stellen om daarmee beeldend aan de slag te gaan. Bij Studio Xplo laten we de deelnemers kennis maken met de basistechnieken van het tekenen en schilderen met uitstapjes naar grafiek, keramiek en textiele werkvormen, en bieden we modules aan in de vorm van opdrachten om ieder op zijn/haar/hun eigen niveau verder te brengen.

Bij de dagbesteding houden we er rekening mee dat niet iedereen even goed in een groep past. Dit kan o.a. te maken hebben met (snel) overprikkeld zijn. Daarom krijgen sommigen ook een-op-een begeleiding. Bij sommige deelnemers weten we niet altijd hoe we ze het beste kunnen begeleiden/stimuleren om zich verder te kunnen ontplooien. Ook weten we niet altijd hoe we deelnemers meer bij het groepsgebeuren kunnen betrekken. Op dit punt van begeleiding/stimuleren, kunnen de teamleden van Studio Xplo zich nog verder ontwikkelen.
In dit kader hebben we bij Studio Xplo de mogelijkheid om casussen uit het werkveld (of als er specifieke vragen komen van buitenaf), met elkaar te bespreken. Hiervoor hebben we binnen ons team van Studio Xplo een intervisieteam samengesteld. De intervisie-teamleden staan geregistreerd bij het Registerplein en ook de intervisiegesprekken worden er geregistreerd.

Voor aanmelding voor deelnemers aan de dagbesteding of individuele begeleiding hebben we een duidelijke procedure. Aan de hand van een kennismakingsgesprek (telefonisch of in het atelier) wordt gekeken of wij de nodige expertise in huis hebben om de cliënt te kunnen begeleiden en of de cliënt past in de groep (bij groepsbegeleiding). Dat kan in de praktijk getoetst worden in de vorm van een dagdeel proefdraaien. Na het proefdraaien denken cliënt (met netwerk) en de medewerkers van Studio Xplo er een week over na of het een goede match is, voordat er een besluit wordt genomen. Deze procedure wordt duidelijk gecommuniceerd aan belangstellende cliënten (zoals dat ook gebeurt met belangstellenden voor een stage of (vrijwillige) medewerker voor het atelier, om tegenslag te voorkomen wanneer het geen juiste match blijkt te zijn. In dat geval denken we dan altijd mee voor een passend alternatief, al dan niet buiten de deuren van Studio Xplo, vanuit ons streven dat mensen zich gehoord, gezien en geholpen voelen.

Zo is in het verleden gebleken dat wij niet de zorg, aandacht en veiligheid kunnen bieden aan dagbesteding in groepsverband voor mensen met een diagnose dementie. Onze deuren staan open, waardoor er niet constant toezicht is. We willen enige rust bewaren, zodat groepsgenoten fijn kunnen werken en hebben helaas niet de expertise en faciliteiten in huis om mensen te plaatsen met cognitieve achteruitgang.

Bij Studio Xplo hebben we een duidelijke taakverdeling, maar staan we ook een organische manier van werken voor, waarbij we elkaar in de werkzaamheden ondersteunen en proberen aan te vullen waar mogelijk. Vanuit de teamleden kunnen we per situatie nagaan wie voor bepaalde werkzaamheden het beste kan worden ingezet, afgestemd op elkaars kwaliteiten, en de beschikbare tijd. We vormen een team van professionals, stagiaires en vrijwilligers.

Uitgangspunt is een veilige werkomgeving te vormen met een grote toegankelijkheid voor deelnemers. Letterlijk door de atelierruimte toegankelijk te maken voor bijvoorbeeld iemand in een rolstoel. En inhoudelijk door het lesaanbod af te stemmen op verschillende doelgroepen, zoals deelnemers met een visuele beperking. We werken met een maatjessysteem voor individuele ondersteuning. Vanuit ons team proberen we zo goed mogelijk in te spelen op de behoeftes die er bij de deelnemers leven. Tijdens jaarlijks terugkerende evaluaties met een vertrouwenspersoon kunnen deelnemers van de dagbesteding van Studio Xplo aangeven wat goed gaat en wat wat hun betreft beter kan. Met deze feedback gaan we als team aan de slag.

De vertrouwenspersoon, waarvan de contactgegevens op de website van Studio Xplo staan, is het hele jaar door bereikbaar. Ook staat er een klachtenafhandeling op de website waar bij verschillende teamleden klachten kunnen worden aangegeven wanneer er situaties zijn, waardoor er ongenoegen, spanningen of een gevoel van onveiligheid ontstaan.
Het team van Studio Xplo vergadert 2 x per jaar. Vast onderdeel is het bespreken van de stand van zaken bij Studio Xplo. De teamleden worden uitgenodigd om vooraf agendapunten in te brengen. De vergadering wordt genotuleerd en de notulen met de actiepunten worden gedeeld met de teamleden.
Voor de persoonlijke ontwikkeling van de teamleden is er de mogelijkheid van bijscholing d.m.v. cursussen en voorlichting, zoals bedrijfshulpverlening (BHV), Praktijkopleiding (voor studenten aan het MBO) en omgang met specifieke doelgroepen, zoals zintuiglijke beperking en intervisiebijeenkomsten met een gastdocent.

2 Hoe integreren we diversiteit en inclusie in de visie van Studio Xplo?

De visie die we bij Studio Xplo uitdragen is dat we het belangrijk vinden om met aandacht te kijken naar de dingen om ons heen en in onszelf, om ons te laten verwonderen en om dat wat we waarnemen in beeld te brengen. Als team dragen we deze visie uit en vanuit onze diverse samenstelling van professionals, stagiaires en vrijwilligers, bieden we vanuit onze verschillende achtergronden, opleidingen en levenservaringen, verschillende perspectieven op de praktijk van de beeldende vorming. We zien het als een uitdaging om samen een inspirerende en motiverende werkomgeving te creëren. Hoe de teamleden hun kwaliteiten het beste in kunnen zetten is een kwestie van onderlinge afstemming en inspelen op de behoeftes van de deelnemers. Dit proces is altijd in ontwikkeling en staat open voor alle mogelijke verbeteringen.

3 Hoe creëren we draagvlak binnen de organisatie van Studio Xplo voor het naleven van de code?

Vanaf 14-11-2024 is de Code Diversiteit & Inclusie en de naleving van de code een vast onderdeel van de agenda van de halfjaarlijkse teamvergadering van Studio Xplo. Bij dit startpunt kwam vanuit het team naar boven dat we alert moeten zijn op mogelijk discriminerende of racistische uitspraken die door deelnemers bij Studio Xplo, meestal onbewust, wel eens voorkomen. Met het team hebben we afgesproken dat we diegene daarover aanspreken dat we zulke uitspraken bij Studio Xplo niet accepteren. Dat we altijd met respect voor elkaar met elkaar omgaan.
Wanneer een nieuw teamlid deel gaat uitmaken van de organisatie van Studio Xplo, wordt altijd gevraagd om een VOG (verklaring omtrent gedrag). Hiermee willen we garanderen dat het nieuwe teamlid op een verantwoorde manier met kwetsbaarder groepen om kan gaan. Tevens geven we uitleg aan het nieuwe teamlid over de code diversiteit en inclusie en de visie van Studio Xplo hierop, zodat het teamlid op de hoogte is en weet wat van hem/haar/hen verwacht wordt. Hiervoor hebben we op de website van Studio Xplo ons document van de Code Diversiteit & Inclusie met de 5 principes opgesteld, en ook de Klachtenafhandeling met een procedurele beschrijving en paragraaf over de veilige werkomgeving bij Studio Xplo. We houden elkaar scherp door het respectvol aangeven van mogelijke situaties die voor problemen kunnen zorgen en handelen daar zo nodig direct naar. Alle medewerkers communiceren dit direct met betrokkenen en dienen daarom een open communicatieve houding aan te nemen.

4 Wat is het plan van aanpak met betrekking tot de code, bij Studio Xplo, gericht op continue verbetering?

We hebben verschillende aandachtspunten opgesteld om blijvend op te focussen:

• We anticiperen continu op situaties en uitdagingen die zich voordoen en ondernemen de nodige actie. Fouten zien we als leermomenten. Waar nodig bieden we onze excuses aan en passen ons beleid en/of handelen aan voor vergelijkbare situaties in de toekomst.
  
• We bespreken met elkaar moeilijke casussen in het intervisieteam.
  
• We laten ons inspireren door ontwikkelingen in de culturele sector en zorgsector en de professionele en persoonlijke ontwikkeling van onze klanten/deelnemers en medewerkers en anticiperen daarop.
  
• We benutten de kwaliteiten en leerdoelen van de stagiaires reeds en reflecteren met regelmaat hoe we deze doelgericht kunnen inzetten t.b.v. onze klanten en het bedrijf in het geheel.
  
• We huren andere professionals in wanneer het nodig is om de werkdruk te verlagen en kwaliteit, productiviteit en positiviteit van de medewerkers te bevorderen.
  
• We bekijken regelmatig hoe we zaken efficiënter kunnen regelen, zoals het idee een evaluatie door de klant (en begeleiding) zo veel mogelijk zelf te laten voorbereiden aan de hand van een formulier, voorafgaande aan het evaluatiegesprek.

5 Je monitort en evalueert naleving van de code en je legt er verantwoording over af.

De Code Diversiteit en Inclusie en Plan van Aanpak worden besproken tijdens halfjaarlijkse vergaderingen bij Studio Xplo met het (intervisie)team en geregistreerd bij het Registerplein en Kiwa keurmerkregister.