‘Onlangs verzorgde ik tijdens de laatste les van het cursusseizoen een les blind schilderen tijdens de kindercursus in mijn studio. Vier jongeren lieten zich blinddoeken en vertrouwden op mijn aanwijzingen. Ik had de tafel voor iedereen hetzelfde gedekt, zodat ik iedereen gelijktijdig instructies kon geven. De dag ervoor had ik een buffet klaargezet met materialen die zij in hun voelschilderijen konden gaan verwerken. Plots liet een van de jonge kunstenaars haar bakje met materialen op de grond vallen. Aangezien zij niets kon zien, vroeg ze me om hulp. Ik daagde haar uit zelf op zoek te gaan. Na een tijdje zei ze dat ze het bakje niet kon vinden. Ik vertelde haar dat ze ‘heel warm’ was en ze zocht nog even door. Toen ze het gevonden had, verscheen er een grote glimlach op haar gezicht.
Later vroeg ik aan de groep of ze een idee hadden waarom ik haar het bakje zelf liet zoeken en niet voor haar opraapte. Eén van de kinderen zei: ‘Dat als ze later zelf blind is, ze ook haar eigen spullen kan vinden?’
Ik vond het een heel goed antwoord en vertelde ook dat ik er niet vanuit ga dat iedereen ooit blind wordt. Dus misschien wist iemand nog een reden? Na een tijdje vertelde ik mijn boodschap:
Nu ze haar bakje zelf gevonden had, was ze blij en trots. Als ik het haar had gegeven, had ik haar het idee gegeven dat ze het zelf niet kon vinden. We denken vaak iemand te helpen door iets uit handen te nemen, maar op de lange termijn zorgen we er zo voor dat die ander hulpbehoevend wordt en helpen we dus helemaal niet. Zelf laten doen lijkt in de eerste instantie misschien hard, maar je laat de persoon dan wel in zijn waarde. Mocht het een onmogelijke klus blijken, dan kan hij altijd zelf nog aangeven dat het écht niet lukt. Je overlegt met elkaar om te komen tot de beste oplossing. Misschien betekent dit, dat je een aanwijzing geeft.

Met het Zie je wel(?)-project laat ik mensen ervaren hoe je non-visueel kunst kunt beoefenen. In beide gevallen is het kunst beleven. Het resultaat ontstaat immers niet vanuit een voorbedacht beeld, maar vanuit de materialen en technische handelingen. Mensen leren op deze manier minder resultaatgericht te kijken en denken, en worden zich bewust van hun zintuiglijke beleving. Uiteindelijk is het mogelijk om vaardigheden verder te ontwikkelen en kunst ook op deze manier tot een hoger niveau te tillen.

Omdat er ook behoefte is aan meer inzicht in de visuele beeldende wereld, heb ik de Taktila methode® ontwikkeld. Een voelbaar kleurensysteem met uitgebreide methode voor tactiele kleurbeleving en inzicht in de beeldende middelen. Door uitleg over visuele informatie te ondersteunen met voelbaar beeldmateriaal wordt de theorie makkelijker verwerkt in de hersenen. Abstracte termen krijgen meer betekenis. Er ontstaat inzicht, inspiratie en mensen zien meer mogelijkheden in tegenstelling tot beperkingen. Het inzetten van meerdere zintuigen tegelijk wordt ook wel synesthesie genoemd. Eigenlijk best vanzelfsprekend om het zo aan te pakken, toch?
Wil je zelf eens op deze manier op onderzoek gaan? Dan is het boek Je zintuigen als inspiratie een leuke inspiratiebron. Uiteraard is deze ook in gesproken vorm verkrijgbaar. Veel plezier!’ Jofke